بخشی از سخنان حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان
مقایسه قیام فاطمی و قیام حسینی علیهم السلام (غربت قیام)
قیام حضرت زهرا(س) تفاوت روشنی با قیام ابا عبدالله الحسین(ع) دارد. می‌توان گفت که تنها ماندن حضرت زهرا(س) در قیام‌شان شدیدتر از تنهایی ابا عبدالله الحسین(ع) در قیام‌شان بود. منطق امام حسین(ع) را خیلی‌ها می‌فهمیدند ولی منطق حضرت زهرا(س) برای بسیاری قابل فهم نبود. مثلاً امام حسین(ع) به مخاطبان‌شان فرمودند اینکه کلام من بر شما اثر نمی‌گذارد برای این است که شما لقمه‌های حرام را استفاده کردید، شکم‌های شما از لقمه‌های حرام پر شده. ولی حضرت زهرا(س) که نمی‌توانستند یک چنین حرفی را به مخاطبان خودشان بزنند. چون اصلاً غنائمی جمع نشده بود، هنوز جنگ‌ها شروع نشده بود و حق‌خوری‌ها آغاز نشده بود. حال سوال اینجاست که چرا کلمات حضرت زهرا سلام الله علیهاروی مردم آن زمان اثر نمی‌گذاشت؟ ما می‌دانیم که دشمنان اهل‌بیت افراد بدی بودند، ولی باید توجه داشته باشیم که فرقی بین دشمن در زمان حضرت زهرا سلام الله علیهاو دشمن در زمان اباعبدالله وجود دارد. اگر حضرت زهرا سلام الله علیهاتنها ماند [به ظاهر] در میان خوب‌ها تنها ماند، اگر ابا عبدالله الحسین تنها ماند در میان بدها تنها ماند. وقتی امام حسین در میان بدها تنها ماند لااقل هفتاد و خرده‌ای نفر یار داشت که در قیام یاری گر او بودند، اما وقتی حضرت زهرا سلام الله علیهادر میان خوب‌ها تنها ماند بسیار تنها بود.
ما وقتی به سراغ تاریخ می‌رویم می بینیم قیامی به نام قیام توابین وجود دارد. برای امام حسین هزاران نفر در مقام توبه و انابه قیام کردند و به شهادت رسیدند و هزاران نفر هم کشته شدند مثل آن‌چه که در قیام مختار اتفاق افتاد. ولی برای حضرت زهرا(س) هیچ قیامی بعد از شهادت حضرت رخ نداد و هیچ‌کسی به خونخواهی حضرت زهرا سلام الله علیهاقیام نکرد. لذا غربت حضرت زهرا(س) خیلی بالاتر هست. امام خمینی در این باره می‌فرمایند:«مصیبت عصر جایگاه امیرالمؤمنین علی(ع) بالاتر از مصیبت کربلا هست.»
فدک، دلیل حقانیت کلام حضرت زهرا سلام الله علیهاسلام الله علیها
حضرت زهرا(س) به کمی از دین[ظاهر آن] راضی نبودند، به تحقق تمام دین که مظهر آن ولایت علی‌بن ابی‌طالب(ع) بود پرداختند و همهی فریادهای ایشان برای این مسئله بود. کسانی که در مقابل علی‌بن ابی‌طالب(ع) بودند هیچ جنایت فاحشی انجام نداده بودند، هیچ جرم سنگینی انجام نداده بودند. حضرت زهرا(س) می‌خواستند بگویند گروهی که بر روی کار بودند باطل است، برای اثبات حرف خود یک دلیل داشتند آن هم اینکه علی‌بن ابی‌طالب برتر از باقی افراد است. مردم جامعه آن زمان می‌دانستند فاطمه زهرا سلام الله علیهادرست می‌فرماید و به برتری علی‌بن ابی‌طالب هم اذعان داشتند ولی برای این برتری حاضر نبودند هزینه کنند. از طرفی نقطه‌ی مقابل علی‌بن ابی‌طالب(ع) را آن‌چنان دچار زشتی فاحش نمی‌دیدند.
حضرت زهرا سلام الله علیهادلیلی داشتند تا حرف خود را اثبات کنند؛ اما کفایت نکرد. دلیل حضرت زهرا سلام الله علیهاماجرای فدک بود. حضرت گفتند فدک از من غصب شده است، ولی فردی که حکومت جامعه را بعد از پیامبر دست گرفته بود بالای منبر رفت و گفت که من فدک را در بیت‌المال قرار داده‌ام. مشکلی که حضرت زهرا سلام الله علیهابا آن رو به رو بود، از مشکلاتی که ما در جامعه‌مان تصور می‌کنیم هزار برابر بالاتر است. ما می‌گوییم:«ما اهل کوفه نیستیم حسین تنها بماند» یا حتی می‌گوییم:«اهل کوفه نیستیم علی تنها بماند» ولی هرگز به این شعار نرسیده‌ایم که ما اهل مدینه نیستیم فاطمه تنها بماند.
برای روشن شدن بحث، مثالی می‌زنم که بیست و پنج سال بعد از فاطمیه اتفاق افتاد. یک گروهی آمدند به علی‌بن ابی‌طالب زکات بدهند، زکات را که دادند و بعد گفتند این پول هم اضافه روی آن!
حضرت فرمودند:«این پول برای چیست؟» آن‌ها که می‌دانستند امیرالمومنین رشوه قبول نمی‌کند گفتند:«این برای بیت‌المال است. شما بالاخره حاکم اسلامی هستید خرج داشتید خرج کنید. »
امام در اینجا فرمود:«بیت‌المال فقیر نیست از کسی صدقه بگیرد. بیت‌المال به قدر کافی دارد همان قدر، اگر می‌خواهید در راه خدا خرج بکنید، خودتان بروید خرج کنید.» علی‌بن ابی‌طالب حاضر نشد پول اضافی بگیرد. ما اگر اطراف امیرالمؤمین علی(ع) بودیم می‌‌گفتیم آقا خیلی فقرا زیاد هستند، خب بگیر برود دیگر، حالا این‌ها کشاورزهای ثروتمند هستند.
نکته همن جاست، تقوای امیرالمؤمنین، تقوای حداکثری و دین حداکثری امیرالمؤمنین فهم نمی‌شود؛ فکر نکنید که خانم فاطمه زهرا سلام الله علیهابا بیان مسئله فدک سیاسی نبودن خود را به نمایش گذاشته اند. شما فکر می‌کنید که مثلاً خانم نمی‌دانند که این دلیلی که آورده‌اند تحویل گرفته نمی‌شود ولی حقیقت این است که حضرت فاطمه همهی این‌ها را می‌دانند اما می‌خواهند در تاریخ ثبت کنند، بگویند این دین شما است، شما باید به این نقطه برسید.
شباهت قیام فاطمی با قیام حضرت حجت
قیام فاطمی شباهت‌هایی با قیام حضرت حجت دارد. به نظر شما امام زمان ارواحنا له الفداه چرا الان تشریف نمی‌آورند؟ سیصد و سیزده‌تا فدایی ندارند؟ دارند! مثلا حضرت دستور بدهند برو توی تنور بی‌تردید می‌روند، بدون شک اکنون هزاران نفر فدایی دارند. اما بحث این است که اگر در فضای آرام امتحان بشوند چکار می‌‌کنند؟ عدم احساس ضرورت برای دین حداکثری، این موجب تأخیر ظهور است، احساس ضرورت برای جان دادن برای دین حداقلی در همه هست. حضرت زهرا سلام الله علیهافرمودند این فدک مال من است، آن کس که به ناحق حاکم شده بود برگشت گفت که پیامبر فرموده است که پیامبران ارث نمی‌گذارد. فاطمه‌ی زهرا(س) پاسخ داد در قرآن آمده پیغمبران ارث گذاشته‌اند، چطور پیغمبر ما ارث نگذاشته؟ حدیث رسول‌الله را چه‌طور تو شنیدی ما نشنیدیم؟ حضرت فاطمه با این بحث نشان داد که این روایت روایتِ جعلی است. اما می‌دانید پاسخ به این حق‌خواهی حضرت زهرا سلام الله علیهاچه بود؟ آن آقا که مقابل حضرت زهرا سلام الله علیهاقرار داشت گفت خانم من می‌خواهم از بیت‌المال به شما ندهم و الا من از باغ‌های خودم به شما می‌دهم. باغ می‌خواهید من به شما باغ می‌دهم.
اوج رنجی که به حضرت زهرا سلام الله علیهاگذشته اینجاست. این پاسخ در مقابل فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیهاوجاهت داشت. شما قیام حضرت زهرا سلام الله علیهارا جلوه‌هایش را ببینید، قیام امام حسین را جلوه‌هایش را ببینید.مثال می‌زنم، علی اصغرش را دست را گرفت «اما تعلمون کیف یتلظی عطشا» این بچه که گناهی نکرده، خب این را همه می‌فهمند، همهی دنیا و توی همهی قرون و اعصار می‌فهمند. حالا سخن حضرت زهرا سلام الله علیهارا ببینید. بسیار تفاوت دارد.
قیام فاطمی و جامعه کنونی
همین الان در جامعه‌ی ما مردم کسی که بیت‌المال را غارت کرده باشد راحت‌تر دور می‌اندازند تا کسی که ولایت را نافرمانی کرده باشد، چرا چون می‌گویند خب نظرش این بوده و نافرمانی کرده دیگر، دیگر کاری نکرده. حضرت زهرا سلام الله علیهاقیامش چیزی از این جنس بود. ولی پاسخ مردم چه بود؟ می‌گفتند فاطمه این نابحق هست ولی نه این‌قدری که اهمیتی داشته باشد، حضرت زهرا سلام الله علیهامی‌خواست بگوید که شما به دین حداقلی راضی شدید.
اگر کسی به دین حداقلی راضی شود چه اشکالی دارد؟ در ظاهر که مشکل فاحشی نیست، فقط باید منتظر باشیم نیم قرن نشده حسین فاطمه برود در گودی قتلگاه! این اتفاق تدریجی می‌افتد. دین حداکثری سخت نیست پس بهخاطر سخت بودنش نیست که مردم زیاد دنبال آن نمی‌روند، حضرت زهرا سلام الله علیهامی‌فرماید نگویید علی‌بن ابی‌طالب نان خشک می‌خورد، او به شما سخت نخواهد گرفت.
قیام برای دین حداکثر معنایش این نیست که مردم همه دین حداکثری داشته باشند. اتفاقاً در دین، در جامعه‌ای که دین حداکثری حاکم باشد همه امنیت بیشتری دارند.
البته، حضرت آیه‌ی قرآن را توی سخنرانی‌شان می‌خوانند «فاتقوا الله حق تقاته و لا تموتون الا و انتم مسلمون». یعنی تقوای خدا را داشته باش، حق تقوای الهی را و در ادامه می‌گوید مواظب باشید مسلمان بمیرید، عاقبت بخیر بشوید. یعنی اگر حق تقوای الهی را نداشته باشی عاقبت بخیر نمی‌شوی. یعنی اگر جامعه تقوای حداکثری نداشته باشد، دین حداکثری را نخواهد عاقبت بخیر نمی‌شود، عاقبتش می‌شود واقعه‌ی حرّه، واقعه‌ی کربلا، از نمرودیان بدتر می‌کند، می‌شود حجاج بن یوسف ثقفی. یعنی عاقبت بخیری از آن جامعه سلب می‌شود.
قیام فاطمی برای بیداری ماست. جوان‌‌ها، شما که برای حضرت زهرا سلام الله علیهاگریه می‌کنید. با دانستن حرف حضرت زهرا سلام الله علیهاو پاسخی که به ایشان داده شد، می‌شود علت تأخیر ظهور را فهمید، چون یقین بدانیم امام زمان بیاید دیگر بهخاطر دل چهار فقیر از حق ثروتمند نمی‌گذرد. البته ثروتمند هم اگر زکات بدهد، اموالش را تسویه کند، هیچ‌وقت ثروت آن‌چنانی پیدا نخواهد کرد و هیچ‌وقت فقیر هم پیدا نخواهد شد. ولی دین حداکثر می‌گوید باید به دنبال حق باشیم.
بعد از تمام این‌ماجراها مردم مدینه عذاب وجدان داشتند، می‌آمدند می‌گفتند یاعلی به فاطمه بگو یا روز گریه کند یا شب، ما خسته شدیم! فاصله‌ی فاطمه با مردم خیلی زیاد بود و فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیهامی‌گفت بگذارید علی باشد، این قله حفظ بشود. این‌قدر این موضوع برای حضرت زهرا سلام الله علیهاسنگین بود که با آن شرایط حاد جراحت، وقتی که نوزادشان را از دست داده بودند، بلند شدند و صدا زدند فضه علی را کجا بردند؟ این حفظ قلهی یک جامعه است، بحث شخصی نیست، حفظ قلهی دین است.
مگر فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیهایک خانم عاطفیِ احساساتی است که هیچ چیز را نگاه نمی‌کند جز مرگ شوهرش؟ اگر اینطور بود در جنگ‌ها هم باید فاطمه زهرا سلام الله علیهااحساسی می‌شد. فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیهاگریه‌‌هایش خیلی بزرگ‌تر از این حرف‌‌ها بود. به خدا قسم وقتی کمربند علی را گرفته بود فکر شماها را می‌کرد، ما برای همهی رکعات نمازهای‌مان مدیون فاطمه هستیم، علی لعنة الله علی القوم الظالمین. و صلی الله علی محمد و آله الاطهار
