راه‌نما؛ ویژگی‌ها و کاستی‌ها، از نگاه مربیان
میزگرد مکتوب زیر، حاصل گفت‌وگو دربارۀ نشریۀ راه‌نما با مربیان اتحادیۀ انجمن‌های دانش‌آموزان است که در استان‌های مختلف کشور مخاطب این نشریه بوده‌اند. با امید به اینکه نکات این بزرگواران، به همکاران تحریریه در ارتقای نشریه کمک رساند. در ضمن از مربیانی که در این گفت‌وگو با ما همکاری کردند، کمال تشکر را به عمل می‌آوریم: خانم‌ها جونجی (مربی اتحادیۀ قزوین)، فامیل‌خلیلی (مربی و معاونت خواهران اتحادیۀ استان همدان)، مهدی‌زاده (مربی اتحادیۀ انجمن‌های مشهد) و آقایان جاویدی (مربی و مسئول اتحادیۀ شهرستان ارسنجان)، حسنی‌نژاد (مربی و مسئول اتحادیۀ شهرستان دنا)، حسینی (مربی اتحادیۀ شهرستان خرم‌بید)، عربی (مربی اتحادیۀ ایلام)، علی‌پورشامی (مربی اتحادیۀ در شهرستان شوشتر)، فریدونی (کارشناس اتحادیۀ استان البرز و از مربیان سابق)، فلاحتی (کارشناس دفتر مرکزی اتحادیه و از مربیان سابق).
- نظر شما در مورد کیفیت محتوایی نشریۀ راه‌نما چیست؟
آقای حسینی: «کلاً محتوایش خوب است و برای مربیان قابل استفاده است.»
خانم جونجوی: «بخش تربیت، به دلیل حجم اطلاعاتی که در مورد شخصیت دانش‌آموز به مربی می‌دهد، مفید است. پروندۀ ویژه نیز بسیار مناسب سن دانش‌آموز است و حجم اطلاعاتی آن نیز مفید است. فصل‌های تشکل را می‌پسندم، ولی فکر می‌کنم جای کار بیشتری دارد؛ به تعبیر صحیح‌تر، برنامه‌ها باید بیشتر توضیح داده شود. بخش مهارت هم خوب است.»
آقای جاویدی: «کیفیت محتوایی نشریه خوب است؛ البته خوب و فنی! معمولاً مقالاتش مقالات علمی و کاربردی است.»
آقای فریدونی: «تقریباً مطلب غیرمفید ندارد.»
آقای علی‌پورشامی: «خیلی جامع و کلی است. هم مشکلات و هم راهکارها بیان شده است.»
آقای فلاحتی: «یکی از نقاط قوت نشریه، محتوای معتبر آن است. بخش مهارتی و تربیتی، بسیار پرکاربرد بوده است.»
خانم مهدی‌زاده: «پروندۀ ویژه به نظر من خیلی خوب بود. بخش‌های تجربه و مهارتی هم کاربردی است.»
خانم فامیل‌خلیلی: «جزء نشریاتی است که امتیاز خوبی در حوزۀ تربیتی می‌گیرد و توانسته تخصصی کار کند.»
آقای عربی: «مجله کلاً خوب است؛ اما پروندۀ ویژه مطالب بهتری دارد.»
آقای حسنی‌نژاد: «نشریه، بخش‌های جالب دارد و با راهکارهای مورد نیاز مربی، راهنمایی خوبی ارائه کرده است.»
- نظر شما در مورد نحوۀ انتشار و کیفیت توزیع آن چیست؟
آقای حسینی: «توزیع نشریه به موقع صورت گرفته است.»
خانم جونجوی: «آخرین نشریه‌ای که رسیده، شمارۀ شهریور بوده است. با تأخیر به دست ما می‌رسد.»
آقای جاویدی: «توزیع آن با تأخیر است. نشریۀ آبان ماه، اکنون رسیده است. خود اتحادیه یا مرکز، نشریه را به طور مستقیم ارسال کنند، زودتر به مربی می‌رسد.»
آقای فریدونی: «بعضاً دیر می‌رسد. اگر تسریع بشود، خیلی بهتر است. باید کاری شود که مجله اول هر ماه به دست مربی برسد؛ چون بسیاری از مطالب که زمان دارند، غیر قابل استفاده می‌شوند.»
آقای علی‌پورشامی: «اکنون که دی ماه است، تازه مجلۀ مهرماه را دریافت کرده‌ام. توزیع آن نامطلوب است.»
آقای فلاحتی: «ما چون در شهر تهران بودیم، منظم و مرتب دست مربیان می‌رسید. بعضی شماره‌ها شاید با چند روز تأخیر یا آخر ماه دست مربی می‌رسید.»
خانم مهدی‌زاده: «آخرین نشریه‌ای که به دست ما رسیده، نشریۀ آبان‌ماه بوده است. علاوه بر این، دو شمارۀ ۱۳ و ۱۹ به دست ما نرسیده است.»
خانم فامیل‌خلیلی: «ما در این موضوع خیلی دچار مشکل هستیم. آخرین شماره‌ای که دست من رسیده است، شمارۀ ۱۹ است. شماره‌ها با تأخیر خیلی زیاد به دست ما می‌رسد و ما خیلی باید پیگیری کنیم و واقعاً فکر می‌کنم مطالب، گاهی از اوقات که به دست ما می‌رسد، از دهان می‌افتد. یک سیستمی باید پیش‌بینی شود که حوزه‌های مختلف -که در این موضوع مسئولیت دارند- خودشان را مکلّف کنند که به موقع این نشریه را برسانند.»
آقای عربی: «بسیار دیر می‌رسد. شمارۀ مهر تازه رسیده است.»
آقای حسنی‌نژاد: «الآن دی هستیم و نشریۀ آذر هنوز نرسیده است.»
- نیاز مربی را در شرایط فعلی، در چه مواردی می‌بینید؟
خانم جونجوی: «اول شناخت روان نوجوان و چگونگی برخورد با نوجوان. با توجه به سرعت پیشرفت تکنولوژی، نیاز مربی به به‌روز بودن است.»
آقای جاویدی: «نیاز جدی این است که مسایل سیاسی در کنار مسایل تربیتی و معرفتی ارائه شود.»
آقای فریدونی: «اولاً مربیان در حلقه‌گردانی، مهارت‌های تبعیض و مهارت‌های سخنوری ضعیف هستند. ثانیاً مخاطب‌شناسی و انسان‌شناسی را باید کاربردی یاد گرفت؛ بهتر است نشریه با مهارت‌های تربیتی، عالم نوجوان را به گونه‌ای شرح دهد که مربی خود را در آن عالم حس کند، تا تعامل با نوجوانان بهتر شود. ثالثاً راه‌هایی که باعث افزایش روحیۀ تربیتی مربی می‌شود نیز، اگر ارائه شود، خوب است.»
آقای علی‌پورشامی: «مسائل روز مثل فضای مجازی، رسانه و… نیاز فعلی مربیان است.»
آقای فلاحتی: «نکته‌های تشکیلاتی، مهارت‌های تشکیلاتی، تشکیل گروه، حلقه و مدیریت آن و هم‌چنین معرفی تشکیلات، هدف و مرامنامۀ اتحادیه برای مربیان لازم‌تر است.»
خانم مهدی‌زاده: «مربی باید از لحاظ تحلیل مسایل روز، دستش پر باشد. علاوه بر این، چگونه یک قرارگاه خلاق و پویا داشته باشیم.»
خانم فامیل‌خلیلی: «علاوه بر نیازهای معرفتی و مهارتی، به‌روز بودن مسایل و ارائۀ به‌روز آن، جزء نیازهای مربیان است.»
آقای عربی: «مسایل تربیتی نوجوان، شیوه‌های جذب و نحوۀ رفتار و مهارت‌های تربیتی، مسایلی است که مربیان بیشتر بدان نیاز دارند.»
آقای حسنی‌نژاد: «نیاز مربی در عرصۀ تربیتی، با توجه به مناطق زندگی آنان و سبک‌های زندگی مناطق مختلف کشور و آموزه‌های متناسب، مواردی است که در رابطه با مربیان در نقاط مختلف کشور باید لحاظ شود.»
- پیشنهاد شما برای افزایش کیفیت نشریۀ راه‌نما چیست؟
خانم جونجوی: «طراحی فعلی نشریه مناسب است؛ اما اگر در طراحی نشریه نوآوری بیشتری شود، جذاب‌تر خواهد شد.»
آقای جاویدی: «مجله باید همۀ نیازهای یک مربی را پوشش بدهد. بعضی از برنامه‌های مربی، اجرایی است؛ احساس می‌کنم بیشتر به نکات تربیتی اهمیت داده می‌شود. بهتر است تعدادی از برنامه‌هایی که در طول سال، توسط اتحادیه به مناسبتی اجرا می‌شود، مجله مطالبی را دربارۀ آن بیان کند، مثلاً برنامۀ مدرسۀ انقلاب.»
آقای فریدونی: «طرح موضوعات غرب‌شناسی، به صورتی که مربی بتواند به دانش‌آموز انتقال بدهد، یکی از کاستی‌های نشریه است. علاوه بر این، در شمارۀ ۶ بحث آموزش قلب‌محور ارائه شد؛ انجام اعمالی که باعث درگیر شدن روح و روان دانش‌آموزان بود، این را ادامه دهید. نکتۀ نهایی اینکه مربیان ضرورت انقلابی بودن را در شرایط کنونی متوجه شده‌اند، ولی موانع انقلابی بودن نیازمند کار است.»
آقای علی‌پورشامی: «اگر به اطلاعات سیاسی داخلی و خارجی پرداخته شود، مناسب است.»
آقای فلاحتی: «اول اینکه بعضی مطالب طولانی یا تکراری و خارج از حوصلۀ مخاطب می‌شود، مثل برخی مصاحبه‌ها یا برخی مطالب قسمت تشکیلات، که اگر با اجمال بیشتر بیان شود یا به مسایل ضروری‌تر اکتفا شود، کیفیت نشریه افزایش می‌یابد.»
خانم مهدی‌زاده: «پروندۀ ویژه با اینکه بسیار جذاب است، ولی بهتر است روی سایر قسمت‌ها تأثیر نگذارد. مثلاً فکر می‌کنم موضوع استکبارستیزی، کل قسمت‌های نشریه را دربرگرفته بود، که اصلاً جالب نیست. ارائۀ ویژۀ الگوی تعالی دختران و هم‌چنین معرفی کتاب مورد نیاز و متناسب و قالب‌های ویدیویی که در قالب کیو آر کد ارائه می‌شود، کیفیت نشریه را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، اضافه کردن نگاه تربیتی شهیدان بهشتی، مطهری و امام موسی صدر هم مفید است.»
خانم فامیل‌خلیلی: «ما باید روی هدف نشریه دقت نظر بیشتری داشته باشیم. واقعاً به صورت عملی، چقدر مورد استفاده قرار می‌گیرد؟ نشریه باید سیر فکری و تربیتی را به شکل کاملاً ملموس و با زبانی که قابل درک برای مربی باشد، بتواند ارائه کند؛ ولی عموماً حالت نظری دارد که در حوزۀ ارائه، راهکار ندارد.»
آقای حسنی‌نژاد: «اولاً بیانات مقام معظم رهبری و یا مطالبی از صحیفۀ حضرت امام گنجانده شود. ثانیاً برای مربی که با دانش‌آموزان، با تشکل‌های انجمن اسلامی، با قرارگاه ارتباط دارد و تشکیل قرارگاه می‌دهد، برنامه‌های دفتر مرکزی اتحادیۀ انجمن‌های اسلامی به مربی منعکس شود. هم‌چنین سرگذشت شهدا، اگر در مجله باشد، خوب است.»
- اگر بخواهید از عدد ۱۰۰ نمره‌ای به نشریۀ راه‌نما بدهید، چه نمره‌ای را در نظر می‌گیرید؟
آقای حسینی: «۷۰ یا ۸۰٫»
خانم جونجوی: «۸۵٫»
آقای جاویدی: «۸۰٫»
آقای فریدونی: «۷۰٫»
آقای علی‌پورشامی: «۹۰٫»
آقای فلاحتی: « نمرۀ ۸۰٫»
خانم فامیل‌خلیلی: «شاید نمرۀ ۷۰٫»
آقای عربی: «۷۵٫»
آقای حسنی‌نژاد: «۸۰٫»
- اگر نکته یا مطلبی را مد نظر دارید، بفرمایید.
خانم جونجوی: «اول. طرح تعالی دختران، طرح خوبی بود و امید است که انجام آن از سر گرفته شود. دوم. بحث امتحان از مطالب نشریه -که با وجود آن بسیار بهتر به مطالب نشریه پرداخته می‌شود- جدی گرفته شود، خوب است.»
آقای فلاحتی: «مربیان نه انتفاع مادی از تشکل می‌برند، نه آن نگاه را دارند؛ این محتواها که به دستشان می‌رسد، واقعاً برای مربیان قوّت قلب است.»
خانم فامیل‌خلیلی: «با اینکه هیچ چیز به شکل این کتابچه و نشریه نمی‌شود و جای این را پر نمی‌کند، اما شاید به عنوان مکمل، خوب باشد که نشریۀ دیجیتال بشود. واقعاً زحمت کشیده می‌شود و آنجایی که باید به ثمر بنشیند، متأسفانه به خاطر یک سری مسایل حاشیه‌ای مثل توزیع نامناسب، استفاده نمی‌شود.»
آقای عربی: «فقط در بحث توزیع سعی شود زودتر برسد.»
