تشکیلات تمدن ساز

بررسی ضرورت ورود تشکل های انقلابی در موضوع سبک زندگی اسلامی

رهبر معظم انقلاب هدف از انقلاب اسلامی را برپایی تمدن اسلامی می‌‌دانند و فرمودند: «هدف ملت ایران و هدف انقلاب اسلامی، ایجاد یک تمدن نوین اسلامی است.»^[۱]

و در ادامه، همۀ اقشار جامعه را مسئول تحقق این مهم دانستند و فرمودند: «باید همه احساس کنند که مسئولیت ایجاد تمدن اسلامی نوین بر دوش آنهاست؛ و یکی از حدود و ثغور این کار، مواجهه با تمدن غرب است، به‌صورتی‌که تقلید از آن انجام نگیرد.»^[۲]

ایشان برای تحقق این امر تولید فکر و محتوا و از سویی تربیت و آموزش مردم را ضروری دانستند و فرمودند: «برای ایجاد یک تمدن اسلامی -مانند هر تمدن دیگر- دو عنصر اساسی لازم است: یکی تولید فکر، یکی پرورش انسان.»^[۳]

ایشان در ادامه برای کاربردی و اجرایی کردن بحث، به مصداق مهم و عینی آن، یعنی سبک زندگی اشاره کردند و فرمودند: «بخش حقیقی، آن چیزهایی است که متن زندگی ما را تشکیل می‌‌دهد، که همان سبک زندگی است که عرض کردیم.»^[۴]

این همان بخش حقیقی و اصل تمدن است و ایشان برای عینی شدن بحث، مثال‌هایی ذکر کردند: «مثل مسئلۀ خانواده، سبک ازدواج، نوع مسکن، نوع لباس، الگوی مصرف، نوع خوراک، نوع آشپزی، تفریحات، مسئلۀ خط، مسئلۀ زبان، مسئلۀ کسب‌وکار، رفتار ما در فعالیت سیاسی، رفتار ما در ورزش، رفتار ما در رسانه‌ای که در اختیار ماست، رفتار ما با پدر و مادر، رفتار ما با همسر، رفتار ما با فرزند، رفتار ما با پلیس، رفتار ما با مرئوس، رفتار ما با دولت، سفرهای ما، رفتارهای ما با بیگانه، این‌ها آن بخش‌های اصلی تمدن است که متن زندگی انسان است.»^[۵]

سبک زندگی اسلامی نیازمند الگوست

همۀ انسان‌ها از طفولیت نیاز به الگو را در خود احساس می‌‌کنند. الگوهای جدید به تناسب شرایط، سن و نیازها، جانشین الگوهای قبلی می‌‌شوند و این تغییر و تحول‌ها روند تکامل انسان را در پی دارد.

مراحلی از زندگی که انسان فاقد نمونه و الگو می‌‌شود، دوران سرگشتگی و حیرانی اوست. نمی‌داند به کدام سو و با کدام سرعت حرکت کند، چگونه موانع را کنار بزند و چه روشی را در حرکت و رویارویی با مسائل و مشکلات در پیش بگیرد.

الگوهای پیرامون ما به دو دسته و جریان اصلی تقسیم می‌‌شوند؛ الگوهای الهی و برگرفته از اولیای خدا، الگوهای شیطانی و برگرفته از دشمنان خدا.

 

سبک زندگی اولیای الهی، الگوی صالحان

انتخاب الگو آن‌قدر اهمیت دارد که خداوند متعال پس از ذکر نام چند پیامبر، به رسول اکرم۹دستور می‌‌دهد به هدایت انبیا اقتدا کند: «فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ؛ پس به هدایت آنان اقتدا کن.»^[۶] و از همین آیه معلوم می‌‌شود که سبک زندگی اولیای الهی باید الگوی صالحان باشد. خداوند متعال در قرآن کریم، پیامبر اکرم۹ را الگو معرفی می‌‌کند و می‌‌فرماید: «لَقَدْ کانَ لَکمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ لِمَنْ کانَ یرْجُو اللَّهَ وَالْیوْمَ الْآخِرَ وَذَکرَ اللَّهَ کثِیرًا؛ برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند، و خدا را بسیار یاد می‏کنند.»^[۷] 

این آیۀ کریمه دلیل روشنی است بر اینکه معیار و ملاک شناخت تعالیم، دستورها و مقررات اسلام، پیامبر اکرم۹است و رفتار ایشان پیوسته برای همۀ مردم به‌عنوان اسوه و الگوی انسانیت، معتبر است. امیرالمؤمنین، علی۷، پیامبر اکرم۹را الگوی خود معرفی می‌‌کنند و می‌‌فرمایند: «همچون فرزندی که همواره با مادر است، همواره با پیامبر بودم و پیوسته فضایل اخلاقی ایشان را می‌‌دیدم و به من فرمان می‌‌دادند که از ایشان پیروی کنم.»^[۸]

امام صادق۷می‌‌فرمایند: «خداوند به پیامبری از پیامبران وحی فرمود که به قومت بگو: لباس دشمنان مرا نپوشید و غذای دشمنان مرا نخورید و خود را هم‌شکل دشمنانم نکنید، که با پیروی از آنان شما هم دشمنان من خواهید شد؛ همان‌گونه که آن کفار دشمن من هستند.»^[۹]

دانش آموزان کمتر به الگوی ملموس سبک زندگی اسلامی دسترسی دارند و مربیان بیشترین نقش را در تبیین آن خواهند داشت.

نقش تشکل های انقلابی در مسیر تحقق سبک زندگی اسلامی در بین دانش آموزان

در مدارس کشور عمده آموزش ها، آموزش های علمی می باشد؛ آن هم سرفصل هایی که مقدمه ادامه تخصصی در دانشگاه است و  کمتر به آموزه های عملی در حوزه زندگی، اخلاق و تربیت همچون مهارت های زندگی، سبک زندگی، آداب و اخلاق فردی و اجتماعی، تدبیر منزل، بصیرت سیاسی و سلامت و بهداشت توجه می شود و حال آنکه دغدغه رهبری گسترش عرصه های تربیتی و پرورشی در مدارس می باشد و ایشان فرمودند:  حدّاقل نیمی از کار آموزش و پرورش، پرورش و تربیت است.^[۱۰]

اتحادیه انجمن های اسلامی دانش آموزان از موثرین تشکل های دانش آموزی است و مربیان این تشکل نقش بسزایی در تحول دانش آموزان دارند.

مربیان به عنوان الگوهای عملی  و مدرسان حقیقی سبک زندگی هستند و لازم است نسبت به گذاره های مهم آن تسلط بیشتری داشته باشند.

برای مثال برخی از مولفه های سبک زندگی اسلامی عبارتند از: روحیه جهادی؛ تغذیه سالم و طیب؛ مزاج ها و … که هر کدام نقش بسزایی در رشد روحی، فکری و جسمی دانش آموزان خواهد داشت.

از این رو به توفیق الهی در شماره های آینده، مولفه های سبک زندگی اسلامی ویژه مربیان گرامی ارایه می گردد تا مقدمه ای جهت تحول دانش آموزان و گامی ناچیز جهت برپایی تمدن اسلامی و ظهور حضرت حجت (عج) باشد ان شالله.

در پایان فهرست موضوعات مقالات آینده که بزودی بررسی خواهد شد تقدیم می شود:

• روحیه جهادی، زندگی جهادی و همت جهادی مهمترین شاخصه ی سبک زندگی اسلامی[۱۱]:

در این مقاله جهاد به عنوان کلید واژه اساسی در تحول معرفی خواهد شد و برخی راهکارهای طلایی همچون اردوی جهادی دانش آموزی تبیین می شود.

• تغذیه سالم و طیب زمینه ساز رشد معنوی:

در این مقاله نکات کاربردی در حوزه تغذیه معنویت افزا بررسی می گردد.

• مزاج معتدل مقدمه تعادل شخصیت:

قرآن کریم و روایات اهلبیت ع مزاج و طبع انسان را شاه بیت تحولات روحی، اخلاقی، روانی و جسمی او می دانند در این مقاله کلیاتی از نقش مزاج در تعادل شخصیت نوجوان تبیین خواهد شد.

[۱]. سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار جوانان استان خراسان شمالی (۲۳/۷/۹۱).

[۲]. همان.

[۳]. همان.

[۴]. سخنان رهبر معظم انقلاب در دیدار جوانان استان خراسان شمالی (۲۳/۷/۹۱).

[۵]. همان.

[۶]. انعام: ۹۰٫

[۷]. احزاب: ۲۱٫

[۸]. «وَ لَقَد کنتُ اَتَّبِعَهُ اِتِّباعَ الفَصیلِ اَثَرَ اُمِّهِ، یرفَعُ لِی فِی کلِّ یومٍ مِن اَخلاقِهِ عَلَماً، وَ یأمُرُنِی بِالاِقتِداءِ بِهِ». نهج البلاغه، خطبۀ ۱۹۲٫

[۹]. «أَوْحَی اللَّهُ إِلَی نَبِی مِنَ الْأَنْبِیاءِ أَنْ قُلْ لِقَوْمِک لَا تَلْبَسُوا لِبَاسَ أَعْدَائِی وَ لَا تَطْعَمُوا مَطَاعِمَ أَعْدَائِی وَ لَا تُشَاکلُوا بِمَا شَاکلَ أَعْدَائِی فَتَکونُوا أَعْدَائِی کمَا هُمْ أَعْدَائِی». وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۶۴۱٫

[۱۰]. بیانات بیانات در دیدار جمعی از مسئولان وزارت آموزش و پرورش‌  ۱۳۸۱/۰۴/۲۶

[۱۱]. یک روز شاید فکر مى‏شد که جهاد یک حرکت گلخانه‏یى است که براى نمونه‏سازى درست کردیم. امروز این گلخانه دارد فضاى جامعه را به گلستان تبدیل مى‏کند. نه تنها به نمونه‏سازى اکتفا نکرده، بلکه برکات خودش را دارد سرریز مى‏کند.(۰۱/۰۴/۱۳۸۳ دیدار با هیأت علمى و کارشناسان جهاد دانشگاهى)‏