نشست صمیمی دست اندرکاران نشریه با حجت الاسلام حمید مشهدی آقایی (قائم مقام نماینده رهبری در اتحادیه)
اشاره
نسیم می وزید. باد، شور و شوق حیاتی دوباره در سالی نو را در گوش درختان زمزمه می کرد. همه چیز رنگ و بوی تغییر و تحول را به خویش می دید. قدمهایمان استوار بود ، اگر چه می رفتیم برای شنیدن حرفهایی که ممکن بود باعث دگرگونی عظیمی شود در مسیر حرکتمان. مهربان بود و صمیمی و با آغوش باز، همچون گذشته جمع ما را پذیرا شد. خطوط روی پیشانی اش گواه سالها تجربه بود. پس همه تن گوش شدیم برای شنیدن راهنمایی های پدرانه اش:
بسم الله الرحمن الرحیم وبه نستعین
خیر مقدم عرض می کنم خدمت شما عزیران. انشاء الله که در این راه ارزشمندی که شروع کردید موفق و منصور باشید. بنده از زبان نماینده مقام معظم رهبری خدمت شما می گویم که گفتند: یکی از آرزوهایم در حال تحقق است.
– نظرشان در مورد نشریه شماره ۲چه بود؟
– آقای آقایی: ایشان هم مثل بنده و خود شما و هر کس دیگری که هر دو مجموعه را دیده است معتقدند که کار حقیقتا پیشرفت فراوانی داشته است. از هر جهت. شکل، ساختار، محتوا و ….
– حاج آقا ما طبق معمول خدمت رسیده ایم تا نظرات شما را برای حرکت بهتر در عرصه آموزش و به خصوص مسئله خیمه معرفت جویا شویم.
– آقای آقایی: بنده در مورد خیمه های معرفت چند نکته را لازم به ذکر می دانم. نخست اینکه در بحث خیمه ها ، اولین دغدغه ، همان بحث محتوا می باشد. منتها همیشه ما می گوییم محتوایی که آدم تشکیلات بسازد ، نه فقط آدم خوب و مومن،
– و به این هدف از چه راهی می رسیم؟
– آقای آقایی: ما اگر آن مولفه هایی را که در چشم انداز برای دانش آموزان عضو انجمن اسلامی آمده است ، در نظر بگیریم و براساس همان برنامه ها و سیاست ها محتوای خیمه های معرفت را تنظیم کنیم، و در مورد هریک از آن مولفه ها هم جلسات کارشناسی بگذاریم، به محتوای خوبی دست پیدا خواهیم کرد. مثلا باید یک بحث مفصل کارشناسی در مورد ((مومن)) انجام دهیم. که منظور ما از مومن چیست؟
– که در واقع یکی از ویژگی هایی است که برای اعضا در نظر گرفته شده است.
– آقای آقایی: بله. اما حتما باید در موردش بحث شود و شاخصه گذاری صورت گیرد. مثلا وقتی می گوئیم دانش آموز مومن، حد پائین، حد متوسط و حد بالای آن چیست؟ و دانش آموز عضو انجمن اسلامی و تشکیلاتی ما باید در کدام حد باشد؟
تشخیص این معیارها چگونه صورت می گیرد؟
آقای آقایی: یک شب در جلسه حاج آقا مجتبی تهرانی بودم و ایشان بحث ((حق و باطل)) را داشتند. این آیه را خواندند که ;((یا ایها الذین امنو لاتلبسوالحق بالباطل و تکتمونه)) و همه مشکلات هم از همین جا شروع می شود که حق پوشیده شود.
من یاد بحث خودمان در تشکل حق افتادم و دیدم که واقعا باید حق و باطل را طوری جلوی چشم مخاطب به خصوص دانش آموز بیاوریم که بداند هم به تربیت محتاج است، هم تلاش کند در راه آن. البته در عرصه فردی بحث های اخلاقی پیش می آید اما در عرصه اجتماعی ، ناچاریم به (( تشکل))
– در مورد لزوم پیوستن به حق در عرصه اجتماع که می فرمائید ناچاریم به ورود تشکل، بیشتر توضیح دهید.
– آقای آقایی: ببینید. مثلا چرا عده ای در کربلا حاضر نشدند؟ آدم هایی نیامدند؟ تنها دلیلش نداشتن تشکل بود. مثلا در کوفه خیلی ها میدانستند که امام حسین (ع) بهتر از یزید است. امام را هم دوست داشتند. حتی آمدند ولی برگشتند. چون به تشکیلاتی وابسته نبودند. گروهی عمل نمی کردند.
– ما می توانیم همه اعضای انجمن اسلامی را اینگونه تربیت کنیم؟
– آقای آقایی: ما قرار نیست در جبهه حق پانصد هزار نفر داشته باشیم. پنج هزار نفر هم اگر داشته باشیم واقعا کافی است. به خاطر اینکه یکی از ویژگی های حق این است که کارش با اکثریت پیش نمی رود. با اقلیت است که همه کاری می کند. البته اقلیتی که بصیر و آگاه باشد. و یک نکته دیگر. حاج آقای حاج علی اکبری می فرمودند:(( امسال سال تهیه محتوا است)) البته به آن به شکل کافی نرسیدیم. اما باید در ابتدای سال جدید به مقدمات اولیه آن دست پیدا کنیم.
– با توجه به اهمیت نقش مربی، برای اینکه مربیان خوبی هم در عرصه خیمه های معرفت داشته باشیم باید چگونه عمل کنیم؟
– آقای آقایی: ((طراحی سامانه جذب و گزینش مربیان)) : چیزی که قبلا هم در فانوس و راه تجربه کردید. جذب، گزینش و نگهداری و البته به روز کردن و تقویت مربیان برگزیده. البته مربی تشکیلاتی… چنانچه ما در مورد مرکز فرهنگی تبلیغی آینده سازان هم می گوئیم باید طلبه های تشکیلاتی داشته باشد. یعنی ما کسانی را تربیت می کنیم که فهم تشکیلاتی در تار و پود وجودشان رفته باشد.
– آیا ما هدف دیگری هم از تشکیل خیمه های معرفت دنبال می کنیم؟
– آقای آقایی: بله. ارتباط مومنانه. در حقیقت برای رسیدن به این مقصود باید برنامه داشت. خیمه یک رسانه است. البته نشریه خیمه که مسلما نقش رسانه ای دارد اما خود خیمه هم باید نقش ایفا کند. در واقع ما باید همه افراد و کادرمان و اعضایمان ((خیمه ای)) باشند. کما اینکه باید هیأتی باشند. ولی من می خواهم بگویم که هیات ما هم باید خیمه ای باشد. همکلاسی آسمانی ما هم باید خیمه ای باشد.
چون هیات بستر شور همراه با شعور است، همکلاسی آسمانی هم به نوعی با حال و هوای اشک و زاری همراه است. اما در همه این بسترها باید آموزش صورت گیرد. ماجرائی را تعریف می کنم از حضرت آقا. حاج حسین یکتا می گوید وقتی گزارش مفصلی از اردوی دانشجویان به مناطق جنگی برای آقای خامنه ای تعریف کردم با خود گفتم الان از ما تشکر می کنند و آفرین می گویند. اما با تعجب ایشان گفتند: خب شما بچه ها را می برید… بعدش چه می شود؟ من نگاهی به همراهان خود کردم و گفتم: خب بعد می روند خانه هایشان. اما ایشان گفتند: یعنی در آنجا یک پمپاژ روحیه و عواطف در آنها ایجاد می کنید و بعد رهایشان می کنید؟ اشتباه است. باید از این بستر مناسب برای رشد معرفتی آنها استفاده کنید.
– در مورد خود کادر مسئولین چه باید کرد؟
– آقای آقایی: ما یک زمانی در دفتر نمایندگی برای خودمان خیمه معرفتی داشتیم که آن را خیمه سلمان نامیده بودیم. داخل پرانتز عرض کنم که همین نام گذاری برای خیمه ها هم بی تاثیر نیست. اما ما در آن خیمه اعضای دفتر مرکزی را هم می آوردیم تا خودمان هم از معرفت غافل نمانیم. و حتما باید مسئولین استانها و شهرستانها را از اهمیت و ماهیت اصلی خیمه های معرفت آگاه کرد.
– به نظر می رسد برای آموزش لایه های مختلف تشکیلات هم باید از مدل خیمه استفاده کرد.
آقای آقایی: البته یک آسیبی در آینده ممکن است بوجود بیاید که ((مدیریت آموزش)) مساوی با (خیمه معرفت) شود. در صورتیکه مدیریت آموزش باید برای همه لایه های تشکیلاتی به طرق مختلف آموزش داشته باشد. مثلا آموزش مسئولین استانهای که شاید در مورد آنها هم به تهیه یک نشریه برسید. چرا که آموزش در لایه های دیگر وقتی به نتیجه می رسد که آنچه ما می خواهیم در استانها و شهرستانها عمل شود.
– پس مسیری که ما در نشریه پیش گرفته ایم خوب است؟
– آقای آقایی: البته همانطور که گفتم پیشرفت خوبی در شماره ۲ نسبت به شماره اول داشتید. چه از لحاظ محتوا و چه رنگ و لعاب کار. اما پیدا کردن یک سیاست و استراتژی مشخص و روشن و دراز مدت که البته نمی تواند بیشتر از یک فصل با نهایتا یک سال باشد، ضروری است. چرا که لازم است هراز چند گاهی بازنگری داشته باشید نسبت به مسیری که پیش رو دارید. من پیشنهاد می کنم برای هر فصل ، یک شماره ویژه داشته باشید. مثلا یکبار به طور کامل به همین موضوع حق و باطل بپردازید. ویژه نامه های شما تبدیل به یک پدیده خواهند شد که برای همه زمانها و همه افراد مفید خواهند بود. از طرفی نشریه خیمه باید حالت جنگی داشته باشد. مثلا قرآنی را هم که می خواهید مربی در خیمه بخواند و با بچه ها سر معنی و مفهوم آن بحث کند. مطرح شود. مسئله حیا در مورد بحث روابط دختر و پسر هم کارساز است. که البته در این زمینه کتب شهید مطهری بسیار مفید و مناسب است
– در خیمه دخترانه کمی به این بحث پرداخته ایم. این مطلب را چگونه دیدید؟
– آقای آقایی: زبانش خیلی زیبا بود. قلم خوبی هم داشت. همین مسائل می تواند مربی را سر ذوق آورد. اصلا نیازی نیست که به مربی بگوئیم اینگونه حرف بزن یا بنویس، خودش می بیند و یاد میگیرد.
– بله. خود مربیان انقدر نکته سنج هستند که در نظر خواهی ها در مورد همه چیز نشریه نکاتی را گفته بودند.
– من مطلبی خواندم در مورد شهید آوینی که می گفت: شهید آوینی بسیار تاثیر گذار حرف می زند و این یکی به خاطر نگاه ویژه ایشان به نماز است و دیگری به خاطر اشک مدام ایشان.
-آقای آقایی: بله من هم شهید آوینی را همین گونه شناختم. وقتی از سر یک جلسه مهم در مجله سوره که بودیم بلند شدند برای نماز، پرسیدم ایشان کیست؟ گفتند: مرتضی آوینی
– اما در ادامه نوشته بود: درست است که آوینی با دوربین و فیلم و وسیله خاصی برنامه هایش را تهیه نمی کند اما تاثیر فوق العاده او فقط به خاطر اکسیر اشک و نماز ایشان است. حالا یک سئوال: خیمه معرفت تاثیر گذار و مطلوب، اکسیرش چه چیزی است؟
– آقای آقایی: من فکر می کنم در جامعه رسانه زده امروز ما، محتوا داریم و پیام در بحث پیام، اگر خوب پردازش شود، به خصوص پیامهای دینی که با فطرت ما منطبق هستند؛ اگر کسی اهل باشد به خوبی آن ها را درک می کند و می پذیرد. شما اگر پیامی را روی مقوا بنویسید و وسط میدان شهر روی سرتان بگیرید همه به شما توجه می کنند و آن را می خوانند. اما ممکن است اگر آن را در یک تابلوی تبلیغاتی زیبا بزنید ده نفر هم آن را نخوانند. پیام خوب ، مخاطبش را پیدا می کند. یکی از من پرسید: چرا کتابهای امروزی انسان را اغناء نمی کند؟ گفتم: چون همه چیز امروز تعرفه ای شده، می گوید چند صفحه نوشتی؟ همان قدر پول می دهند. اما بعد از پیام آن اشک و نمازی که گفتید کارساز است. من به سید مهدی شجاعی گفتم که : این کتاب (( کشتی پهلو گرفته)) شما خیلی باصفاست. ایشان گفت: بله. راست می گوئید چون اولا آن را در زمانی نوشتم که تازه از جبهه برگشته بودم. ثانیا ایام فاطمیه بود ثالثا دوران موشک باران جنگ تحمیلی بود و من در زیرزمین خانه ام آن را می نوشتم و گریه می کردم. د
– مامی گوئیم خیمه مقدس است. و یا عبارات دیگری که برای انجمن اسلامی به کار می بریم، مثل سنگر، چه چیزی به این مفاهیم تقدس داده است؟
– آقای آقایی: بی تردید در اینجا هم پیام خوب و نیت پاک مهم است. اما آنچه به این مفاهیم قداست می دهد، مسئله تربیت و انسان کامل شدن است. برای همین ما می خواهیم خودمان را به خیمه امام زمان وصل کنیم. سنگر هم همین طور است. مهم این است که چه کسانی در سنگر و خیمه قرار می گیرند. مهم اتصال به انسان کامل است. مثلا توابین آدمهای خوبی بودند اما چون به امام و انسان کامل وصل نبودند، تاثیرگذار نبودند.
– یعنی همان تحت امر ولایت بودن؟
– آقای آقایی: بله.
رندان تشنه لب را آبی نمی دهد کس گویی ولی شناسان رفتند از این ولایت که برای حافظ علیه الرحمه است. وگرنه آدم خوب زیاد است، مهم تحت امر انسان کامل قدم برداشتن است.
– هیأت انصار المهدی (عج) برای امام عصر (عج) است وهمکلاسی آسمانی هم به نام شهداست. حاج آقا به نظر شما صاحب خیمه های معرفت ما کیست؟
– آقای آقایی: یک مقاله ای من خواندم در همایش دوباره بهار، در همین رابطه گفتم همیشه یاد خیمه حضرت علی اکبر (ع) می افتم. خیلی این ارتباط دادن به انسان کامل، کار را پیش می برد. حتی مثلا برای این جور اعمال، اسم گذاری خیلی تاثیر دارد، خیمه سلمان، مظهری از اسلامی بودن، شیعی بودن و ذوب شدن در پیغمبر اکرم (ص) ، که سلمان ایرانی هم هست. خیمه حتما باید با یک توسل تمام شود، حتی اگر این توسل یک شعر حافظ باشد. حتما گریه کردن و مداحی لازم نیست. راستی نیت کنید یکی از آن ویژه نامه ها را برای امام عصر (عج) تهیه کنید، این خیلی مهم است.
– پس شما ستون خیمه صاحب نشریه را می پسندید؟
– آقای آقایی: این ستون همیشه ثابت باشد. من خوانده ام بسیار عالی است.
– وقتی پای تشکیل خیمه می رسیم، خیلی عقلانی می گوئیم این مورد نظر نیست، دیگری به درد می خورد تو با ما بیا و تو با ما نیا و مخاطب را انتخاب می کنیم. آیا این رفتار مغایر با سیره اما حسین (ع) و سایر معصومین نیست؟
– آقای آقایی: به نظر من شما ناچار به گزینش هستید، خیمه امام حسین (ع)، یک استثناء بود، کسی که می بایست می آمده و کسی که می بایست میرفته، در حقیقت یکی خودش باید می آمده و دیگری هم خودش باید می رفته یعنی بعضی ها را خود امام حسین (ع) به دنبالشان می رفته، بعضی ها می آمدند و می رفتند. یک سری وسط راه می پیوستند. و بعضی آخر کار بریدند.
– در فانوس و راه ما این مطلب را داشتیم بعد از یک جلسه سنگین مشهود بوده، یعنی گفتند اگر وظیفه یک مربی این است، من اهلش نیستم.
– آقای آقایی: به نظرم می آید وقتی ما در جاهایی به مشکل برمی خوریم، نباید یکی را بیرون کنیم و به دیگری بگوئیم که بیا، منتها گاهی ناچاریم این کار را بکنیم، چون سامانه جذب و گزینش ما درست نیست. اگر سامانه درست باشد خود به خود فقط آدمی که خیمه ای است وارد خیمه می شود.
– سامانه جذب، آیا باز تعریفی برای شخص مربی نیست ؟
– آقای آقایی: در حقیقت شما یک محوری دارید به نام آموزش تشکیلاتی که یک جلوه پرنور و درخشان از خیمه است، علت این که ما نمی توانیم آدم ها را در خیمه عمومی بگنجانیم این است که آن را درست تعریف نکرده ایم، این خیمه معرفت همان چیزی است که ما پیش خود در نظر داریم. اما همه مربیان و دانش آموزان باید بدانند چه مولفه ها و پیش نیازهایی را باید دارا باشند. اینکه عضو هیأت مرکزی و یا عضو عادی ما اینها را بداند مهم است. حتی من معتقدم که می توانیم هیأت انصار المهدی (عج) را هم به یک خیمه بزرگ تبدیل کنیم، یک خیمه جمعی. این نظر شخصی بنده است.
– حاج آقا فکر نمی کنید هیأت می تواند یک عرصه تجربی هم باز کند برای اعضاء خیمه؟
آقای آقایی: حتما. چون بچه های خیمه مهارت های زیادی دارند و حتی می توانند سخنرانی کنند. آنها که عضو هیأت امنای شما می شوند، چرا عضو دانش آموزی شما باشند؟ نه اینکه نشوند، ولی عضو هیئت امنای ما خوب است دوتا از بچه های عضو خیمه های معرفت باشند، چون قرار است کار معرفتی انجام دهند. در حقیقت این میشود حمایتگر معنوی نرم افزاری هیأت. آنوقت اگر در خیمه هیأت شما سیصد نفر یا سه هزار نفر هم بیایند ظرفیتش را دارد، حال آیا نیروهای هیأت مرکزی را باید قبل از تشکیل خیمه انتخاب کنیم؟ خیلی مهم است. یعنی آدم های هیأت مرکزی زبده تر از خیمه ها هستند؟ مسئول انجمن های ما چون دوازده هزار نفرند، خیلی زبده ترند؟
– منظور شما همان همپوشی لایه ها باهم است؟
– آقای آقایی: بله، حتی هم افزایی. یعنی این توان: امر را به طور صعودی افزایش میدهد. آیا خیمه جای زبده پروری است؟ هیأت انصارالمهدی (عج) به نظر ما یک جای خاصی است برای زبده شناسی، خیمه معرفت ما جای خالص برای زبده پروری، همکلاسی آسمانی هم ارائه الگوهای خاص را برعهده دارد، البته در کنارش هیأت انصارالمهدی (عج) عرصه تجربی هم هست برای دانش آموزان، مگر در انجمن – های اسلامی مدارس، نباید کسانی که مسئول انجمن های اسلامی قرار می گیرند از بچه های زبده و تاثیرگذار باشند؟ چرا نباید از خیمه بلند شوند؟ انجمن اسلامی حتی می تواند عرصه تجربی باشد برای بچه ها.
– در یک جمعی که مانزد حاج آقا علی اکبری بودیم در اردوگاه باهنر، در هنگام رفتن حاج آقا عده ای از خانم ها هم حضور داشتند، مربیانی که در ظاهر تمام شئونات یک مربی را داشتند، حاج آقا فرمودند البته تمامی شما مربی نیستید خیلی از شماها، سرگروه هستید، یعنی سرگروه حلقه های معرفت. این خیلی نکته زیبایی است.
– آقای آقایی: اگر آدم ، اهل مطالعه، کار و غیره باشد ممکن است در نهایت ما بتوانیم با یک تعریف دیگر یک خیمه دیگر هم درست کنیم، خیمه معرفت به صورت ویژه به کنار، یک خیمه دیگر مثلا حلقه معرفت، خیلی از آنها جواب میدهد، البته این نیاز به برنامه ریزی دقیق دارد.
-حاج آقا! این شد یک خیمه مبحث محور و خیمه هم اندیشی ، یکی هم خیمه تبادل نظرات و افکار است، ما به هردو قالب فکر کنیم ؟ یا یک حالت بینابین، و یا خیر، اینها را از هم تفکیک کنیم؟
– آقای آقایی: شما بیایید یک سری آدم ها را هدایت کنید، مثلا خانم حقیقت جو از این ۶ خیمه ای که دارد مثلا با ۱۲۰ نفر آدم آشنایی دارند، حال ۳۰ نفر زبده را جدا کنند و برنامه خاص برای آنها داشته باشند. برای بقیه هم خیمه ای با سطح پایین تر برگزار کنند.
– یک بابی باز شده که دانش آموز غیر زبده در خیمه معرفت جایی ندارد. اما او را نباید رها کنیم، بلکه ببریمش در هیأت و امثال آن ولی از طرفی این حرف یک نتیجه دیگر هم دارد و آن اینکه بچه عضو خیمه از این برنامه ها مبری است و از همین روست که بچه های خیمه ، از همکلاسی آسمانی و یا هیأت انصارالمهدی بی اطلاع مانده اند.
– آقای آقایی: باید در ساختار، فکرش را کرد و این وجود دارد. بله یک عضو خیمه معرفت هم باید در هیأت شرکت کند و چه بسا از هیأت امنای آن هم باشد. و نیز در همکلاسی آسمانی حضور یابد. هیچ کس حتی خود مربیان نباید احساس کنند به جایی رسیده اند که دیگر محتاج آموختن بیشتر نیستند.
– حاج آقا از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید و رهنمودهای به واقع ارزشمند شما تشکر می کنیم.
– آقای آقایی: خواهش می کنم. خدانگهدار
