شناخت فرصت ها و بهره‌مندی مناسب از آنها
شما جزء کدام دست از آدمها هستید؟ جزء آنهایی که به دلیل شرایط جسمانی یا روحی حال و حوصله انجام کاری را ندارند یا جزء اصلا دقیقه نودی ها؟ اگر فکر میکنید این دو دسته با هم فرقی ندارند، چون هر دو مجبورند دقیقه نود کارهایشان را بدو بدو یا به کمک اطرافیان انجام دهند، سخت در اشتباهید!
آدم های بیرمق!
آنهایی که مثلا به دلیل خستگی، بیرمقی یا مواردی از این قبیل حوصله انجام کارها را ندارند و به خاطر شرایط و موقعیت به اجبار لحظات آخر، خودشان را از آسمان هفتم بیرون کشیده و مشغول انجام کارها میشوند، باید دلیل خستگی و خواب زیادشان بررسی شود. گاهی علت این امر کم خونی است، که در اینجا مشکل با درمان دارویی یا رژیم غذایی مناسب حل میشود. شاید هم علت مرتبط با سن باشد، در برخی سنین خواب فرد طولانی میگردد: نوزادی، نوجوانی و پیری. البته افزایش ساعات خواب مختص همه نوجوانان نیست؛ اما به هر حال گروهی از نوجوانان را بی حس و کرخت میکند و کم کم خواب چشمانشان را میرباید. اما فکر نکنید این امر مجوزی است برای زیاد خوابیدن؛ چراکه آن هم راهکار دارد.
کامل اما به موقع بخوابید: برای خواب خود برنامه ریزی داشته باشید. صبح ها با زنگ بیدارباش، بدون آنکه آن را به تعویق بیندازید، بیدار شوید. به تعویق انداختن زنگ بیدارباش کسالت کل روز را در پی دارد. از طرفی یک دفعه تصمیم نگیرید خواب خود را کم کنید و به جای شش صبح، چهار صبح بلند شده و اول صبح را به مطالعه اختصاص دهید شب ها نیز تا دیروقت بیدار نمانید در تلافی خواب صبح، و میانه روز را جایگزین آن کنید. انتخاب زمان درست برای خوابیدن، به کم شدن ساعات خواب شما کمک زیادی میکند.
تغذیه کامل و مناسب: در نوجوانی، شما انرژی بیشتری نیاز دارید و سوخت و ساز بدنتان گاهی باعث میشود انرژی کم آورده و به خواب نیاز داشته باشید؛ در حالی که اگر تغذیه مناسبی داشته باشید و فست فودها جایگزین میوه، سبزیجات و لبنیات نشده باشند، شما، هم شادابی خوبی خواهید داشت و هم خستگی ناشی از کمی کالری را تجربه نمیکنید.
خواب را جایگزین بی حوصلگی نکنید: گاهی نوجوان فقط حوصله انجام کاری را ندارد، لذا میخوابد. اینگونه کمکم بدن شما به این ساعت خواب عادت میکند و هر بار شما را به سمت رختخواب میکشاند. فعالیتی بیابید که شما را از بی حوصلگی خاص کند. یک فعالیت هنری یا لحظاتی با طبیعت، حتی اگر محدود به رسیدگی به گلدان های خانه باشد، خواندن یک کتاب غیردرسی، سپری کردن لحظاتی در جمع خانواده، دوستان و فامیل یا… خالصه با توجه به روحیات خودتان باید تصمیم بگیرید.
ورزش: ورزش منظم شما را از کرختگی و خستگی بیرون می آورد. به شما نشاط و انرژی میدهد، حتی اعتماد به نفس شما را تقویت نموده و توانمندی های شما را ارتقا میدهد. بهانه باشگاه و … را نیاورید، این روزها میتوان با تهیه چند کلیپ ورزشی در خانه نیز ورزشی منظم و صحیح داشت. اگرچه حضور در باشگاه شما را مقیدتر خواهد کرد.
عوامل دیگری نیز در بهبود خواب شما نقش دارند؛ اما بیش از این قرار نیست روی آن تمرکز کنیم. حالا وقت آن است که به آدم های دقیقه نودی بپردازیم.
دقیقه نودی ها
منظور از دقیقه نودی ها نوجوانانی هستند که به آنها میگوییم: شب امتحانی! همان هایی که نه تنها برای امتحان، که در هر فعالیت دیگری بدون هیچ دلیل موجهی کارها را به لحظات آخر موکول میکنند. حالا این کار میخواهد امتحان یا پروژه کلاسی باشد یا تهیه لباس برای یک مهمانی یا حتی خرید نان برای شام. به نظر آنها همیشه وقت هست؛ همین آدم هایی که کفر همه را درمی آوردند و آخرش اطرافیان تا آنجا که امکان داشته باشد، بیخیال واگذاری مسئولیت شده، خودشان کارها را انجام میدهند؛ حتی اگر این کار آوردن یک لیوان آب از آشپزخانه باشد. بعد هم این آدم ها یک جوری بقیه و آن شخص را نگاه میکنند که یعنی مگر حالا چه شده؟ خوب حالا میخواستم انجام دهم، ولی همین حالای آنها از یک ساعت بعد برای یک لیوان آب شروع شده و تا زمانی غیرقابل پیش بینی برای کارهای دیگر ادامه دارد.
راهکار چیست؟
در این مقاله نمیخواهم راجع به مدیریت زمان، ایجاد انگیزه، برنامه ریزی و تقطیع زمان، اعتماد به نفس، محیط، طرز تفکر و مواردی از این دست صحبت کنم؛ این موارد را قبلا چون احتمالا شنیده یا خوانده اید یا با یک جستوجوی ساده میتوانید درباره آن اطلاعات کسب کنید. من میخواهم راجعبه سیستم مغز برایتان بگویم.
لذت جو و منطقی
مغز انسان از دو بخش لذت جو و منطقی تشکیل شده است. تا زمانی که فرمان کارها به دست بخش منطقی است، همه چیز به خوبی پیش میرود. بخش منطقی قاعده مند است و برای هر کاری برنامه ریزی دقیقی دارد. او میداند چه زمانی را به درس اختصاص دهید و چه وقتی را به کارهای متفرقه. حتی میداند روند پیشبردن کارها به چه صورت است. اما بخش لذت جو، شر و شور و بی قاعده است، او به دنبال لذت های آنی است. به نظرش همیشه وقت است و باید حالا را چسبید. از اکنون لذت برد؛ آخر برای دیگر کارها همیشه وقت هست؛ اما برخی لذت ها را اگر اکنون انجام ندهی، برای همیشه آن را از دست داده ای.
درست وقتی نشسته ای سر پروژه شیمی و فقط یک لحظه سراغ تبلت تان میروید تا راجع به موضوعی سرچ کنید، بخش لذت جو چشمش به یک کلمه می افتد، گوشه سمت چپ لینک بازشده چیزی نوشته، که اگر بازش نکنید، بعدها معلوم نیست دوباره پیدایش کنید. مدل کفش! پس روی آن کلیک میکنید. درست وقتی که برنامه ریزی کرده اید آخر هفته را به مطالعه برای امتحان روز دوشنبه اختصاص دهید، دوستانتان یک برنامه کوه چیده اند و خیلی حیف میشود اگر شما در جمع نباشید. اینگونه میشود که بخش لذت جو سکان را به دست میگیرد و شما تبدیل میشوید به یک فرد دقیقه نودی که اگر در سنین نوجوانی فکری به حال آن نکنید، این خصلت میشود عادت همیشگی شما؛ و با وجود استعداد بالایی که دارید، ممکن است شما را در کنکور، ارتباطات خانوادگی، شغل، زندگی مشترک و … دچار شکست کند.
به بخش لذت جو اهمیت دهید: اگر فکر کرده اید چاره کار این است که بخش لذت جو را نادیده بگیرید، سخت در اشتباه هستید. با نادیده گرفتن او، تبدیل میشوید به یک ربات کوکی که همه زندگی اش تبدیل شده به مدرسه، بعدها دانشگاه، یک وقت هم کار و کار و تازه در زمان بازنشستگی متوجه میشود یک عمر، خودش را فراموش کرده است بخش لذت جو به زندگی شور و نشاط میدهد. پس او را ببینید .
بخش لذت جو را کنترل کنید: این درست که قرار است به او اهمیت دهید، ولی قرار نیست او بشود بچه لوس و ننر شما! ادبش کنید، یعنی چه که هر چه دلش خواست برایش تهیه میکنید؟ هر کجا خواست میبریدش؟ هر کار خواست میکند؟ جذبه داشته باشید، جدیت به خرج دهید. بخش لذت جو یک پدر سختگیر میخواهد. اگر هم قرار شد مادر پادرمیانی کند، محکم جلواش بایستید و بگویید: هر چیزی زمانی دارد، آخر هفته او را به پارک میبرم. لینک مورد نظر را ذخیره و بعد از انجام پروژه آن را چک میکنم. خلاصه آنکه به بخش لذت جو یاد دهید هر چیزی وقتی دارد.
از میانه راه برگردید: زمان هایی هست که یادتان میرود باید پدری جدی باشید و بخش لذت جو پرو پرو همه کارها را به دست میگیرد. اینگونه مواقع هر زمان یادتان افتاد، بیخیال نشوید و نگویید: حالا اتفاق افتاده، انشاءالله دفعه بعد انجام نمیدهم خیر؛ همانجا وسط مطلب صفحه را ببندید یا از وسط کوهپیمایی بازگردید تا این بچه لوس و ننر ادب شود در نهایت اینکه هر چیزی نیازمند زمان است و تمرین. خودتان را دوست داشته باشید و با تمرین از حالت دقیقه نودی بودن دربیایید. فرقی ندارد شما جزء کدام دقیقه نودی ها هستید؛ مهم آن است که اگر الان اقدامی درست انجام ندهید، فردا شاید دیر باشد. اگر خود را برای لحظاتی که دقیقه نودی بوده اید نبخشید، اعتماد به نفس خود را تخریب کرده اید پس: نه افراط، نه تفریط.
